HyperLOGIC R&D, the company behind HyperLEX (η εταιρεία μου, του λεξικού HyperLEX)

English summary (update): This Greek post tells the story of «HyperLOGIC R&D«, a small Greek company that produced (in 1991) the first HyperText-based intelligent dictionary software in the world (with embedded speech), a program called «HyperLEX» (discontinued in 1998). It was developed in Prolog and pure Assembly language. Although an MS-DOS program, it had a lightning-fast Graphic Environment, with multiple mouse-controlled resizable windows, a special editor-window (for source- and target- texts in translation) and intelligent Morphological / Spell-checking capabilities, etc. Initially, I started «HyperLOGIC R&D» aiming to achieve a «horizontal structure» company with many creative profit-sharing participants. However, this vision of «collective business activity» was not fully implemented, due to various practical difficulties (in Greece).

• Dimos Dimitriou remembered «HyperLEX» (a software dictionary I had developed in the nineties) and expressed an interest about «HyperLOGIC R&D», my company distributing it in Greece . So , I found an old text about it, and some scanned materials…
• Ο Δήμος Δημητρίου θυμήθηκε το «έξυπνο λεξικό HyperLEX» και ζήτησε να μιλήσω για την εταιρεία μου, την «HyperLOGIC R&D», που το διέθετε στην αγορά. Βρήκα λοιπόν ένα παλιό κείμενο για το θέμα, μαζί με σκαναρισμένα υλικά και τα συναρμολόγησα…

Posted by omadeon

Η επόμενη σκαναρισμένη εικόνα είναι μία σελίδα του προγράμματος (φυλλαδίου) παρουσίασης καινοτομιών προϊόντων μιας Κοινοτικής έκθεσης στο Ζάππειο, το Μάρτιο του 1993, με τίτλο «Γλωσσομάθεια και Ευρωπαϊκός Πολιτισμός»:

Το «έξυπνο λεξικό HyperLEX», κύριο προϊόν της «HyperLOGIC R&D», είχε δικό του περίπτερο στην έκθεση, μία έκθεση που οργανώθηκε στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Κοινοτικού προγράμματος Lingua (από το Ι.Κ.Υ. και τον Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.Χ.). Μέσα στην έκθεση έγιναν συζητήσεις με στελέχη εταιρειών και κυβερνητικών επιτροπών με θέμα πιθανές επεκτάσεις του HyperLEX σε άλλες γλώσσες, τη συνεργασία με ευρωπαϊκές εταιρείες, κλπ.

Η HyperLOGIC R&D ιδρύθηκε την άνοιξη του 1991, με όνειρο την επέκτασή της σε είδος συνεταιρισμού με «οριζόντια οργάνωση». Κάθε απόπειρα αναβάθμισής της σε «Ο.Ε.» ή σε «Ε.Π.Ε.» προσέκρουσε σε εμπόδια, δηλαδή στο εξής ένα: -Στις δυσκολίες που δημιουργεί το Ελληνικό κράτος! Έτσι παρέμεινε -μέχρι τέλους- απλή «προσωπική επιχείρηση».

Η HyperLOGIC ιδρύθηκε για ανάπτυξη και πρώθηση προϊόντων λογισμικού βασισμένα στο Hypertext και στο «Λογικό Προγραμματισμό» (PROLOG). Ο ΥπερΚειμενογράφος «Υπερίων», ξεκινώντας απο το «τίποτα» (δηλαδή τις περιγραφές του Ted Nelson για το πώς θα έπρεπε να είναι ένα πρόγραμμα Hypertext) ήταν το πρώτο project. Τα αρχικά «R&D» (Research and Development) αναφέρονταν σε ιδιωτική έρευνα (στη Λογική) και… κάλυπταν τα νώτα μας από παρεξηγήσεις (αφού βρέθηκε μία ξένη εταιρεία με τον ίδιο διακριτικό τίτλο χωρίς το «R&D»).

Το όνειρο μιας «εναλλακτικής εταιρείας», που θα αποτελείται απο συνεργάτες και συνεταίρους με δίκαιη μοιρασιά των κερδών, χωρίς υπαλλήλους ή ιεραρχίες, δεν υλοποιήθηκε ποτέ! Ανέλαβαν (ατυχώς) οι… μανάδες(!) διαφόρων νέων συνεργατών να… μπαίνουν στη μέση, αποθαρρύνοντας τα παιδιά τους (από «μπλεξίματα» με «περίεργες εταιρείες»), καθώς και το… ελληνικό κράτος (με στρατιωτικές θητείες συνεργατών, κλπ.) να μας σαμποτάρουν…

Έτσι αυτό που έμεινε (από το αρχικό μεγαλεπίβολο όραμα) ήταν μόνο το «motto» της HyperLOGIC, τυπωμένο περήφανα 🙂 με ωραία γράμματα, στο πίσω μέρος όλων των κουτιών του λεξικού HyperLEX:

«Logic Programming

from the country

where Logic was born«.

Η εταιρεία στεγάστηκε σε ένα δυάρι διαμέρισμα της οδού Ρώμα 3, στο Κολωνάκι. Σε ένα χώρο 65 τετραγωνικών μέτρων, το ένα δωμάτιο χρησιμοποιήθηκε σαν κατοικία και το άλλο σαν γραφείο και χώρος ανάπτυξης λογισμικού, αρχικά με ένα μόνο PC (286) και αργότερα με πέντε PC (386), εκ των οποίων μερικά τοποθετήθηκαν σε έναν πάγκο με θέσεις εργασίας, όπου κατά καιρούς καθόντουσαν φίλοι και συνεργάτες: Π.χ. ο Μίλτος Μιτράκας, που δημιούργησε την αναβάθμιση του HyperLEX 2.32 σε Windows 3.1, μία έκδοση που όμως δεν κυκλοφόρησε ποτέ αφού ο Μίλτος έφυγε ξαφνικά για σπουδές Πληροφορικής στη Σκωτία (αφήνοντας ημιτελές το HyperLEX 3) ο Γιώργος Παντουβάκης (υπεύθυνος για δημόσιες σχέσεις και πωλήσεις ή επισκευές hardware), ο Γιάννης Παναγιωτόπουλος, αρθρογράφος και αντιπρόσωπος ξένου λογισμικού, που ξεκίνησε σαν πελάτης αλλά έγινε πολύ φίλος και προωθούσε αφιλοκερδώς το HyperLEX στους πελάτες του, και άλλοι…

Το HyperLEX έγινε θρύλος, όταν (στα τέλη του 1992) κυριάρχησε στα μαγαζιά H/Y της Αθήνας, εκτοπίζοντας εύκολα τους 2-3 ανταγωνιστές του (που δεν είχαν ιδέα τι είναι «hypertext»), ένας εκ των οποίων… έκανε τον κόπο (και το τεράστιο έξοδο) να ξανατυπώσει ολόκληρη τετράχρωμη αφίσα (ενός τετραγωνικού μέτρου) για το δικό του λεξικό, βάζοντας ανάμεσα στα (υποτιθέμενα) προτερήματα του προϊόντος του και μία φράση που έλεγε ότι «έχει και hypertext» (χωρίς να έχει τίποτε, ούτε καν αμυδρά παρόμοιο, αλλά… μπας και μπορέσει να αντισταθεί στην επέλαση του HyperLEX).

Το HyperLEX, αναπτύχθηκε (στην πραγματικότητα) από ένα μόνο άτομο: Tον γράφοντα, με την εξαίρεση ελάχιστων τμημάτων κώδικα, π.χ. για το «κλείδωμα HASP» (προϊόντος της ελληνικής εταιρείας «Orbit Systems«). Το γεγονός ότι το HyperLEX υπήρξε «προσωπικό δημιούργημα» προκάλεσε αρχικά κάποιες δυσκολίες στην αποδοχή του από πελάτες που… δεν πίστευαν το ότι ένα μόνο άτομο μπορούσε να αναπτύξει ένα… τόσο πολύπλοκο πρόγραμμα, με πολλαπλά παράθυρα Hypertext (σε εποχή πριν την HTML και τις σημερινές ιστοσελίδες). Αποφασίστηκε λοιπόν, σε συζητήσεις με τον Ξενοφώντα Ισαρη (για ένα διάστημα υπεύθυνο πωλήσεων) και τον Γιώργο Παντουβάκη (υπεύθυνο δημόσιων σχέσεων και hardware) να… μην βγαίνει και πολύ (σαν φήμη) προς τα έξω το… «αντιεμπορικό ατόπημα» (ότι το HyperLEX φτιάχτηκε από ένα μόνο άτομο)! Η «γραμμή» μας ήταν να… παρασταίνουμε ότι η HyperLogic ήταν «μεγάλη εταιρεία με πολλούς προγραμματιστές», για αύξηση του κύρους της… 🙂

Η περίοδος του… θριάμβου (1992-1993)

Το HyperLEX έγινε λοιπόν ανάρπαστο (την εποχή 1991-93), ιδιαίτερα αφού δεν είχε σοβαρό ανταγωνιστή. Η πρώτη του εμφάνιση ήταν στην έκθεση Πληροφορικής «Computers 91«. Κυκλοφορούσε μέσα σε… χειροποίητα(!) κουτιά, που περιείχαν τρεις δισκέτες (είτε 1.44Mb είτε 1.2Mb), ένα 16σέλιδο εγχειρίδιο οδηγιών (τυπωμένο με εκτυπωτή Laser) και ένα «HASP» (ηλεκτρονικό κλείδωμα που προσαρμοζόταν στην παράλληλη θύρα χωρίς να ενοχλεί τους εκτυπωτές). Κάποια στιγμή (τέλη 1992), τυπώθηκαν (από τον «καλλιτέχνη τυπογράφο» Χρυσόστομο Γκουζέλο) 2000 τετράχρωμα κουτιά. O κυριότερος πελάτης της HyperLOGIC (στη χονδρική πώληση) έγινε το βιβλιοπωλείο «Παπασωτηρίου & Σία», που πούλησε εκατοντάδες HyperLEX (σε λιανική τιμή 35000 δραχμών).

Το 1993 μπήκε με αυξημένο φόρτο εργασίας, για πωλήσεις και εξυπηρέτηση νέων πελατών, τώρα από επαρχίες. Χωρίς ούτε μία διαφήμιση, χωρίς ούτε ένα Ελληνικό περιοδικό Πληροφορικής (να το αναφέρει σε review) αφού όλα τα περιοδικά Η/Υ… ήθελαν πρώτα να τους «τα ακουμπας χοντρά» (με διαφήμιση) για να σε αναφέρουν καν (ω Αθάνατη, αγ-Ελλαδάρα!)… το HyperLEX σάρωνε:

• Κάθε μέρα, έπαιρνα ένα μικρό βαλιτσάκι που περιείχε (συνήθως 3-4) κουτιά HyperLEX, κατηφόριζα τη Στουρνάρη και μετά επέστρεφα με άδειο το βαλιτσάκι (και με… 50 έως 100 χιλιάδες δραχμές στην τσέπη). Μετά, πήγαινα και στο ταχυδρομείο με άλλα τόσα συσκευασμένα δέματα, για πελάτες επαρχίας. Αυτός ο οργασμός πωλήσεων κράτησε περίπου ένα χρόνο. Οδήγησε γρήγορα σε επενδύσεις εξοπλισμού, καθώς και στην αγορά μιας γκαρσονιέρας (αργότερα).
  
• Όμως… κάποιοι άλλοι είχαν αγανακτήσει πολύ, με αυτή την απροσδόκητη επιτυχία ενός τόσο μικρού κατασκευαστή λογισμικού, που έριξε «χαστούκια» σε μεγάλες «αντίπαλες εταιρείες», μία εκ των οποίων είχε επίσημο ετήσιο τζίρο πάνω από ενάμισυ δισεκατομμύριο δραχμές!

Τα «χτυπήματα κάτω από τη ζώνη» (1994-1996):

Όλη αυτή η… εορταστική(!) ατμόσφαιρα διακόπηκε απότομα στις 23 Δεκεμβρίου 1993: Εκείνη την ημέρα, ήρθε ένα περίεργο δέμα, χωρίς διεύθυνση αποστολέα αλλά και με… εσκεμμένα ίχνη γυναικείου κραγιόν (αντί διεύθυνσης αποστολέα), με την επιγραφή «χρόνια πολλά και φιλάκια«. Το δέμα αυτό περιείχε μία δισκέτα με… σπάσιμο του (κλειδώματος του) HyperLEX, επιτρέποντας τη χρήση του χωρίς προστασία (HASP). Το αρχείο «readme.txt» της δισκέτας έλεγε «Για να μοιραστείτε αυτό το ωραίο πρόγραμμα με τους φίλους σας, τρέξτε το CRACK.EXE»…

Δεν έμαθα ποτέ ποιός (ή ποιά) έστειλε εκείνο το δέμα (με το «σπαστήρι του HyperLEX»). Μέχρι σήμερα, υποψιάζομαι ότι το έκανε μία συνάδελφος προγραμματίστρια (με μικρό όνομα «Βάγια») με την οποία «τα είχαμε» λίγο πριν κυκλοφορήσει το HyperLEX. Μπορεί να ήθελε να με… εκδικηθεί, επειδή δεν ήθελα να… παντρευτώ (πράμα που προκάλεσε και το χωρισμό μας). Μπορεί όμως και να ήθελε να με προστατεύσει: Στο φάκελλο είχε επίσης (κάτω από το γυναικείο κραγιόν) ένα υστερόγραφο: «Γιωργάκη, πρόσεχε τους φίλους σου«…

To 1994 μπήκε με άγχος και κάμψη πωλήσεων που κλιμακώθηκε γρήγορα. Στάθηκε σχεδόν αδύνατο να γίνουν πωλήσεις σε νέους πελάτες. Σχεδόν όλοι έλεγαν «μα… ήδη το έχουμε αυτό το πρόγραμμα» (σπασμένο)…

Έτσι τα πειρατικά HyperLEX εισχώρησαν παντού. Οι περισσότεροι επαγγελματίες (στο χώρο π.χ. των μεταφράσεων) είχαν ήδη προμηθευτεί το HyperLEX σπασμένο. Παραγγελίες είχαμε τώρα πια μόνο από επαρχίες (εκεί όπου δεν είχε εξαπλωθεί το «ξεκλείδωμα«) ή από προϋπάρχοντες πελάτες, μεγάλες εταιρείες που θέλανε περισσότερα κομμάτια για τους υπόλοιπους υπαλλήλους τους. Οι πωλήσεις έπεφταν επίσης λόγω νέων ανταγωνιστών. Ξαφνικά εμφανίστηκε ένα άλλο «ηλεκτρονικό λεξικό» (με έδρα σε ξένη χώρα) που είχε αντιγράψει τα λεξιλόγια του HyperLEX, αλλά είχε -ταυτόχρονα- αντιγράψει και τα λεξιλόγια ενός… ανταγωνιστή μας, με αποτέλεσμα ο μεγάλος αυτός ανταγωνιστής να μας κάνει και… καλό, εξαπολύοντας νομικά μέτρα κατά του λεξικο-αντιγραφέα (που τελικά έκλεισε). 🙂

Νέες εταιρείες είχαν (στο μεταξύ) βγάλει λεξικά για Windows (3.1), με μπαράζ διαφημίσεων, ενώ το HyperLEX δεν είχε τη δυνατότητα να κάνει διαφήμιση (αφού δεν είχε πόρους) ούτε μπορούσε να εμποδίσει την πειρατεία. Παράμεινε -ωστόσο- αξεπέραστο, αφού. (αν και έτρεχε στο παλιό λειτουργικό MS DOS), είχε πολλαπλά έγχρωμα παράθυρα (editor) με ΥπερΚείμενα, πλοήγηση με ποντίκι στα παράθυρα και ταχύτητα πολύ μεγαλύτερη από τα (τότε) Windows, αφού είχε χτιστεί με Γλώσσα Μηχανής (Assembly) σαν παραθυρικό περιβάλλον παρόμοιο με Windows, αλλά… χωρίς τα Windows! Επιπλέον, το HyperLEX είχε και ανθρώπινη φωνή (για τις αγγλικές λέξεις), προχωρημένη επεξεργασία μορφολογίας λέξεων, κλπ.

Ε, αν δεν υπήρχε η πειρατεία (και άλλα «χτυπήματα κάτω από τη ζώνη«) το HyperLEX θα μπορούσε, χωρίς αμφιβολία, να αντισταθεί στον ανταγωνισμό, να βρει πόρους για διαφήμιση και να διατηρήσει μία καλή θέση στην αγορά, μέχρι σήμερα. Η αποτυχία του δεν μπορεί να αποδοθεί στο ίδιο, αλλά στις… εξαιρετικά αρνητικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας: Από τη μία πλευρά, το κράτος (που μόνο να εισπράττει ξέρει αλλά ποτέ δεν προσφέρει). Από την άλλη η πειρατεία λογισμικού (ιδίως εκείνη την εποχή) ανεξέλεγκτη (ακόμη και για ελληνικά προϊόντα). Τέλος, η ξεφτίλα της «αρπαχτής» και της κατεργαριάς, που συμπληρώνει το φονικό ναρκοπέδιο όπου ανατινάζεται στον αέρα κάθε καινοτόμος που περπατάει αμέριμνος…

Η παρακμή (1997-1998)

Το 1997, με τις πωλήσεις χειρότερες παρά ποτέ (τώρα πια η εταιρεία πουλούσε κυρίως hardware), με το νου στην έρευνα, στην κατεύθυνση της αυτόματης μετάφρασης, αναδύονται νέες εστίες οδύνης κάποιες δυσφημιστικές επιθέσεις «κάτω από τη ζώνη» στο Διαδίκτυο…

Τελικά, η επιχείρηση «HyperLOGIC R&D» διαλύθηκε… ήρεμα και όμορφα, παραδίδοντας όλα τα βιβλία της στην εφορία χωρίς εκκρεμότητες, χωρίς οικονομικά προβλήματα αλλά… ούτε και με εισπράξεις(!) την… πρώτη Απριλίου 1998, μία ημερομηνία που διάλεξα επίτηδες Πρωταπριλιά, αφού… ποτέ δεν θα σταματούσα (φυσικά) να… δουλεύω! 🙂

Ετσι, μην πιστέψετε ποτέ ότι… διαλύθηκε η «HyperLOGIC»!

Πρωταπριλιάτικο ψέμα ήταν η «διάλυσή της», με σκοπό την ανενόχλητη συνέχισή της, και την τελική ανάκαμψή της. (Αυτή τη φορά όμως, σαν ομαδική πρωτοβουλία…)

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Το καλοκαίρι του 1997, η μητέρα μου αρρωσταίνει από καρκίνο και λίγους μήνες αργότερα πεθαίνει (29 Απριλίου του 1998). Προς τιμήν της, έδωσα το (σπάνιο) μικρό όνομά της σε ένα νέο Αλγόριθμο της Μαθηματικής Λογικής.

Πολλά χρόνια αργότερα (2002-2003) έφτιαξα μία νέα έκδοση του HyperLEX, το «HyperLEX 2003» και μερικές προσπάθειες έγιναν για την προώθησή του, χωρίς αποτέλεσμα. Tα χαρακτηριστικά του όμως δεν υλοποιήθηκαν όλα, αφού το project παραμερίστηκε από άλλα σημαντικότερα και -εξ άλλου- θεωρώ ασύμφορη πλέον την ενασχόληση με λεξικά που δεν έχουν πολύ «έξυπνες» λειτουργίες αυτόματης και ημι-αυτόματης μετάφρασης.

Related articles

• Bill Gates: PC Genius, Internet Fool [via Zemanta]

Advertisement