Νόμιζαν πως ήταν ελεύθεροι

του Milton Mayer

Μετάφραση αποσπασμάτων από το βιβλίο*

They Thought They Were Free: The Germans, 1933-1945

(Νόμιζαν πως ήταν ελεύθεροι: Οι Γερμανοί, 1933-1945)

English section: Please click HERE.

_____________________________

Αυτό που κανείς φαίνεται να μην παρατήρησε ήταν το όλο και μεγαλύτερο χάσμα ανάμεσα στη κυβέρνηση και στο λαό.  Και γινόταν ολοένα και μεγαλύτερο … η όλη διαδικασία δημιουργίας του, ήταν πάνω από όλα παρελκυστική, μας πρόσφερε μια δικαιολογία για να μην σκεφτόμαστε … για ανθρώπους που έτσι κι αλλιώς δεν θέλουν να σκέφτονται μας έθεσε προ δυσοίωνων και σοβαρών θεμάτων… και μας κράτησε τόσο απασχολημένους με τους «εχθρούς της πατρίδας» εξωτερικούς και εσωτερικούς έτσι που να μην έχουμε χρόνο να σκεφτούμε για αυτά τα δυσοίωνα πράγματα που αναπτύσσονταν σιγά-σιγά ολόγυρά μας.

Κάθε βήμα ήταν τόσο μικρό, τόσο ανεπαίσθητο, τόσο καλά τεκμηριωμένο ή και καμιά φορά συνοδευόμενο από κλάψες ενοχές, που μόνον αν κάποιος είχε καταλάβει τι συνέβαινε σφαιρικά, πού όλα αυτά τα ‘μικρά μέτρα’ κάποια μέρα αναπόφευκτα οδηγούσαν, αυτός και μόνον μπορούσε να παρακολουθεί την καθημερινή εξέλιξη των πραγμάτων όπως ένας αγρότης βλέπει στο χωράφι του να μεγαλώνει το καλαμπόκι του… Κάθε πράξη είναι χειρότερη από την προηγούμενη, όμως μόνο πολύ λίγο χειρότερη.  Περιμένεις την επόμενη και τη μεθεπόμενη.

Περιμένεις ένα μεγάλο συγκλονιστικό γεγονός να συμβεί, νομίζοντας πως οι άλλοι, όταν επιτέλους αυτό το συγκλονιστικό συμβεί, θα ενωθούν μαζί σου για να αντιδράσετε με κάποιο τρόπο.  Δεν θέλεις να δράσεις, ούτε καν να μιλήσεις, μόνος … δεν θέλεις «να πάψεις να κάνεις τα συνηθισμένα πράγματα και να μπεις σε μπελάδες».  Αλλά αυτό το συγκλονιστικό γεγονός που θα κάνει δεκάδες ή εκατοντάδες ή χιλιάδες να υψώσουν φωνή διαμαρτυρίας μαζί σου, δεν έρχεται ποτέ.

Κι εδώ είναι η δυσκολία.  Όλες οι μορφές είναι εδώ, όλες ανέπαφες, όλες καθησυχαστικές, τα σπίτια, τα μαγαζιά, οι δουλειές, τα γεύματα, οι επισκέψεις, οι συναυλίες, τα σινεμά, οι διακοπές.  Όμως η ουσία, την οποία ουδέποτε πρόσεξες επειδή έκανες το ίδιο λάθος μια ζωή να την ταυτίζεις με τις μορφές, έχει αλλάξει.  Τώρα πια ζεις σε έναν κόσμο μίσους και φόβου, κι ο ίδιος ο κόσμος που μισεί και φοβάται δεν το γνωρίζει καν, όταν όλοι έχουν μεταμορφωθεί, κανείς δεν έχει μεταμορφωθεί.

Έχεις αποδεχθεί πράγματα που δεν θα αποδεχόσουν επουδενί πριν από πέντε χρόνια, πριν ένα χρόνο, πράγματα που ο πατέρας σου … δεν θα μπορούσε καν να διανοηθεί.

—————————————————————————————–

* Το βιβλίο του Milton Mayer πρωτοδημοσιεύθηκε στο Σικάγο από το Chicago University Press το 1955.  Το απόσπασμα αυτό μεταφράστηκε από την Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη  του International Endowment for Democracy (IED).  Εκτενέστερο απόσπασμα στην αγγλική γλώσσα μπορεί κανείς να βρει εδώ.  Στην Ελλάδα η μόνη αναφορά που βρήκα στο διαδίκτυο για το βιβλίο και το συγγραφέα του είναι σε μια ανάρτηση στο blog Solaris τον Ιανουάριο του 2009.  Ενδιαφέρον έχει επίσης,  πως στην ανάρτηση αυτή αποδίδονται στον Milton Mayer αναφέρεται πως στο βιβλίο αυτό του Mayer πρωτοδημοσιεύτηκαν οι παρακάτω πασίγνωστοι στίχοι του Friedrich Gustav Emil Martin Niemöller (14 January 1892 – 6 March 1984) που όλοι αποδίδαμε στον Μπ. Μπρεχτ:

Όταν ήρθαν να πάρουν τους τσιγγάνους δεν αντέδρασα.
Δεν ήμουν τσιγγάνος.
Όταν ήρθαν να πάρουν τους κομμουνιστές δεν αντέδρασα.
Δεν ήμουν κομμουνιστής.
Όταν ήρθαν να πάρουν τους εβραίους δεν αντέδρασα.
Δεν ήμουν εβραίος.
Όταν ήρθαν να πάρουν εμένα δεν είχε απομείνει κανείς για να αντιδράσει.

Αφιερώνω το post σε όλους τους Έλληνες που περιμένουμε να ξεσηκωθεί ο ‘κόσμος’  για να ξεσηκωθούμε κι εμείς. Και ιδιαίτερα σε μια φίλη που έχει κουραστεί να ακούει τη μαμά της να της λέει «Τί θες να κάνουμε εμείς παιδάκι μου; Όπως κάνει όλος ο κόσμος έτσι κι εμείς»

___________

UPDATE (by George Omadeon). The text (from this link) is included here for the benefit of the few (but… not non-existent) non-Greek readers; also, for the beneft of… Automatic Semantic Tagging and hyper-linking (via Zemanta):

They Thought They Were Free (by Milton Mayer)

«What no one seemed to notice was the ever widening gap between the government and the people. And it became always wider…the whole process of its coming into being, was above all diverting, it provided an excuse not to think…for people who did not want to think anyway gave us some dreadful, fundamental things to think about…and kept us so busy with continuous changes and ‘crises’ and so fascinated…by the machinations of the ‘national enemies,’ without and within, that we had no time to think about these dreadful things that were growing, little by little, all around us…

«Each step was so small, so inconsequential, so well explained or, on occasion, ‘regretted,’ that unless one understood what the whole thing was in principle, what all these ‘little measures’…must some day lead to, one no more saw it developing from day to day than a farmer in his field sees the corn growing…Each act is worse than the last, but only a little worse. You wait for the next and the next.

«You wait for one great shocking occasion, thinking that others, when such a shock comes, will join you in resisting somehow. You don’t want to act, or even talk, alone…you don’t want to ‘go out of your way to make trouble.’ But the one great shocking occasion, when tens or hundreds or thousands will join with you, never comes.

«That’s the difficulty. The forms are all there, all untouched, all reassuring, the houses, the shops, the jobs, the mealtimes, the visits, the concerts, the cinema, the holidays. But the spirit, which you never noticed because you made the lifelong mistake of identifying it with the forms, is changed. Now you live in a world of hate and fear, and the people who hate and fear do not even know it themselves, when everyone is transformed, no one is transformed.

«You have accepted things you would not have accepted five years ago, a year ago, things your father…could never have imagined.»

Milton Mayer, They Thought They Were Free, The Germans, 1938-45 (Chicago: University of Chicago Press, 1955) 

Advertisement