Σοσιαλισμός (κατά τον Τέκι Τσαν) + Democracy At Work (νέο site του Richard Wolff)

Ο μπλόγκερ Τέκι Τσάν, γνωστός κι αγαπητός για τις ευφυείς εκλαϊκεύσεις του (οικονομικών θεμάτων κυρίως) έγραψε ένα νέο άρθρο, ιδιαίτερα ενδιαφέρον: Ο μαγικός κόσμος της τεχνικής μέρος 11ο : Σοσιαλισμός για όσους γουστάρουν. Το θέμα είναι (φυσικά) ο σοσιαλισμός, αλλά… από μία μη-δογματική, ανορθόδοξη, καινοτομική οπτική γωνία, που δεν θα αρέσει σε… μερικούς-μερικούς (χεχε). Παραθέτω τώρα μερικά μικρά αποσπάσματα αυτού του άρθρου (σαν «ορεκτικό») και το συνιστώ ανεπιφύλακτα για ανάγνωση, από την αρχή ως το τέλος , αν δεν είστε… δογματικοί κομμουνιστές:

[1] Παρότι δεν έχω ιδέα για το πως θα είναι ο σοσιαλισμός, έχω μερικές ιδέες για το πως θα ήταν επιθυμητό να είναι. Για αρχή γιατί δεν ξεπετάμε εύκολα όλες εκείνες τις συμβάσεις του που αποτελούν κατάλοιπα του 19ου αιώνα? Γιατί δηλαδή θεωρούμε πως θα υπάρχει ένας ενιαίος, ομοούσιος και αδιαίρετος σοσιαλισμός σε όλο τον κόσμο και πως εμείς στη δύση θα βρισκόμαστε στο κέντρο του?

[2] Άρα ο τέκι λέει, ας παίξουμε με τον σοσιαλισμό, ας δοκιμάσουμε 352 διαφορετικά παιχνίδια και θα βρούμε μερικά που να είναι επιτυχημένα και ταυτόχρονα κάνουν τα μέλη τους πιο ευτυχείς ανθρώπους. Κι αυτά τα παιχνίδια θα πρέπει να παιχθούν και να δοκιμαστούν στη μικροκλίμακα πριν δοκιμαστούν σε πιο μεγάλες ομάδες. Και καλό είναι να παιχθούν εδώ και τώρα. Δεν υπάρχει λόγος να φοβόμαστε αν αυτό που κάνουμε είναι αρκετά σοσιαλιστικό διότι δεν υπάρχει κανένα σοσιαλιστικόμετρο με το οποίο να συγκριθούμε. Ίσα ίσα τα ιστορικά σοσιαλιστικόμετρα μάλλον δεν είναι ακριβώς παραδείγματα προς μίμηση.

Κι όταν κάνουμε κριτική στην προσπάθεια κάποιον ανθρώπων να ξεφύγουν από τη μοίρα του καπιταλισμού, υπάρχει μια λεπτή αλλά ξεκάθαρη γραμμή ανάμεσα στην επισήμανση των όποιων παγίδων οι οποίες θα μπορούσαν να αποβούν εναντίον τους και στην αφ’ υψηλού άσκηση κριτικής από τη θέση μιας κάποιας φαντασιακής σοσιαλιστικής καθαρότητας.

Αυτά, ως προς το ρηξικέλευθο άρθρο του Τέκι…

Rιchard D.Wolff

 Από την άλλη πλευρά του… Ατλαντικού, ο δημοφιλής καθηγητής Richard D. Wolff ξεκίνησε ένα νέο site, το «Democracy at Work», με θέμα τις «Αυτο-Διοικούμενες Εργατικές Επιχειρήσεις» (WSDEs, or Workers’ Self-Directed Enterprises):

http://democracyatwork.info/

όπου λέει:

Here we aim to provide you with resources to inspire, inform, advise, and sustain a social movement for economic democracy, and in particular, to support WSDEs. So what is a WSDE? WSDEs, or Workers’ Self-Directed Enterprises, are enterprises in which all the workers who collaborate to produce its outputs also serve together, collectively, as its board of directors. Each worker in any WSDE thus has two job descriptions: (1) a particular task in the enterprise’s division of labor, and (2) full, equal, and democratic participation in the directorial decisions about what, how and where to produce and how to use the enterprise’s surplus or profits.Simply put, in place of a capitalist production organization assigning directorial decisions to a small minority – major shareholders and boards of directors –WSDE’s institutionalize democracy at work as a central principle of production and thus a new foundation for the economy and society. Just imagine…

Πάει καιρός τώρα, που ήθελα να ξανα-γράψω για την εναλλακτική (συνεταιριστική) οργάνωση επιχειρήσεων που ανήκουν στους ίδιους τους εργαζόμενούς τους. Αυτό ονομάζεται «μικρο-σοσιαλισμός» (=σοσιαλισμός σε «μικρο-οικονομικό επίπεδο»). Στο μεταξύ όμως, ένας πολύ καλός μου φίλος ετοιμάζεται (μαζί με καμμιά εικοσαριά συναδέλφους του) να ιδρύσει μια τέτοια επιχείρηση, όπου κάθε μέλος έχει μερίδιο στα κέρδη, καθώς και μία ψήφο στο συμβούλιο των εργαζομένων (όλων τους συνεταίρων) και μου έστειλε το προτεινόμενο καταστατικό της επιχείρησής τους, το οποίο θα γίνει ανάρτηση και σε αυτό το blog, προσεχώς. Αυτό το… ανορθόδοξο εταιρικό καταστατικό, αρχικά  δυσκόλεψε πολύ το… δικηγόρο που το ανέλαβε (για τα τυπικά της εταιρικής ίδρυσης). Ευτυχώς, τελικά τα περισσότερα (νομολογικά κυρίως) προβλήματα ξεπεράστηκαν. Π.χ. υπάρχει στο καταστατικό ρητός κανόνας που απαγορεύει την εξαγορά της εταιρείας από άλλες (μεγαλύτερες) επιχειρήσεις, καθώς κι ένας κανόνας που απαγορεύει τη στενή συνεργασία με εταιρίες που ΔΕΝ είναι και αυτές… συνεταιριστικές (όροι που προβλημάτισαν πολύ τον δικηγόρο, στην αρχή).  θα επανέλθω στο θέμα αυτής της εταιρείας τις επόμενες μέρες…

Αν και πιο παλιά υπήρξαν αρκετές αναρτήσεις σε αυτό το blog, για παρεμφερή θέματα (π.χ. την κοινότητα Marinaleda, τη συνεταιριστική Mondragon,  τη δουλειά του καθηγητή Richard D. Wolff) πέρασε πολύς καιρός που η θεματολογία μου αφορούσε σχεδόν αποκλειστικά την κρίση και τα σκάνδαλά της, με σποραδικά διαλείμματα… μουσικής (χεχε) ή αντι-φασιστικών αναρτήσεων, οπότε το θέμα του μικρο-σοσιαλισμού πέρασε στα αζήτητα των μόνιμων εκκρεμοτήτων. Από σήμερα, όμως, επιστρέφοντας και σε συχνότερη διαδικτυακή παρουσία, αρχίζω πάλι να ασχολούμαι με την αυτο-διαχείριση, γιατί είναι πολύ σημαντικότερο θέμα από ό,τι φαίνεται. Π.χ. είναι και σημαντικό μέρος της λύσης για την ίδια την οικονομική κρίση. -Διότι (όπως έγραψα και στον κ. Βασίλη Βιλιάρδο, στο facebook):

Στην Ελλάδα, αυτή τη στιγμή, έχουμε σχεδόν ενάμιση εκατομμύριο ανέργους. Ο Ριτσαρντ Γουλφ θα είχε προτείνει το σχηματισμό συνεταιριστικών επιχειρήσεων για όλο αυτό τον πληθυσμό, τον οποίο κανένας καπιταλιστής δεν ρισκάρει να προσλάβει, λόγω της κρίσης. Φυσικά αυτό απαιτεί κάποιες προϋποθέσεις, καθώς και κάποιους αρχικούς πόρους ή έστω δάνεια, κλπ. Αν όμως μόνο ένα μικρό μέρος των χρημάτων που τρώνε οι τράπεζες πήγαινε σε υλικά για ίδρυση συνεταιρισμών, η ανεργία θα είχε μειωθεί δραστικά και η γενική κατάσταση θα είχε βελτιωθεί. Διότι όποιος δουλεύει για τον εαυτό του μαζί με άλλους, δεν έχει στόχο το να πλουτίσει αλλά το να επιβιώσει. Η διαρκής μείωση των ποσοστών κέρδους (που είχε προβλέψει και ο Μαρξ) δεν τον επηρεάζει. Η βέλτιστη και ανταγωνιστικότερη μορφή επιχειρησιακής οργάνωσης ΣΗΜΕΡΑ ίσως είναι λοιπόν η συνεταιριστική, κι ο σοσιαλισμός ξεκινάει από το… σπίτι και από τους τόπους δουλειάς.

ΟΚ, ας αναφερθούμε τώρα και στην πληθώρα… διαδεδομένων λανθασμένων ιδεών και προκαταλήψεων, γύρω από την εργατική αυτο-διαχείριση:

Ανάμεσα στα Συνήθη Εσφαλμένα «Επιχειρήματα»… «ορθόδοξων» μαρξιστών-λενινιστών, κατά των συνεταιρισμών, είναι και η εξής….

Θεμελιώδης Πλάνη 1:  «Σε συνθήκες (αγοράς) καπιταλισμού δεν μπορεί να πετύχει σοσιαλιστικός συνεταιρισμός»

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αυτό είναι αποδεδειγμένα ψευδές, στην πράξη. ΠΟΛΛΟΙ συνεταιρισμοί σοσιαλιστικού τύπου έχουν ΗΔΗ πετύχει (οικονομικά και από άλλες απόψεις) μέσα σε συνθήκες «άγριας καπιταλιστικής αγοράς». Δείτε π.χ. το παράδειγμα της (ιδιαίτερα επιτυχημένης) Mondragon, στην οποία, κατα κανόνα, πάντα αποφεύγουν να αναφερθούν όλοι οι «ορθόδοξοι» κομμουνιστές (που θάβουν τους συνεταιρισμούς) διότι… έχουν μείνει (κολλημένοι) στις παλιές κριτικές του Μαρξ κατά του Προυντόν (ή σε κάποια προβλήματα άλλων συνεταιρισμών που… βολεύουν τους επικριτές τους). Για τη Mondragon ο Richard Wolff έγραψε στο άρθρο «Yes, there is an alternative to capitalism: Mondragon shows the way» (June 15, 2012) και αλλού, π.χ. πρόσφατη επίσκεψή του εκεί περιγράφει στη συνέντευξη «Can We Remake Our Workplaces To Be More Democratic?».  Συνοπτικά, ο Richard Wolff λέει εδώ, απαντώντας μία ερώτηση:

Question: You recently visited the Basque Corporation Mondragon , one of the ten largest in Spain, which is owned by its employees, with assets amounting to around 40 billion euros. Is it possible, at present circumstances, to ‘implement’ a self-conscious anti-capitalist alternative at the global level?

Richard D. Wolff: Absolutely. The Basque people have shown that it can be done, that cooperatives can compete successfully against capitalist corporations,  that workers’ self-directed corporations can prosper and grow. In the Mondragon Corporation the workers collectively hire and fire the managers and chief executive, not the other way around, and therefore work and life are quite different there from the capitalist norm  around the world.

Μετάφραση (δική μου)

Ερώτηση: Πρόσφατα  επισκεφτήκατε την Βασική Εταιρεία Mondragon, μία από τις δέκα μεγαλύτερες στην Ισπανία, που είναι ιδιοκτησία των εργαζόμενών της, με πόρους που ανέρχονται σε περίπου 40 δισεκατομμύρια ευρώ. Είναι, άραγε εφικτό, κάτω από τις παρούσες συνθήκες, να ‘υλοποιηθεί’ μία συνειδητή αντι-καπιταλιστική εναλλακτική λύση σε παγκόσμιο επίπεδο?

Απάντηση του Ρίτσαρντ Γουλφ: Οπωσδήποτε. Οι Βάσκοι έχουν αποδείξει ότι μπορεί να γίνει αυτό, ότι οι συνεταιρισμοί μπορούν πράγματι να ανταγωνιστούν επιτυχώς τις (πολύ μεγάλες) καπιταλιστικές εταιρείες, ότι οι αυτο-διαχειριζόμενες εταιρείες των εργατών μπορούν να ευημερήσουν και να αναπτυχθούν. Στη Mondragon οι εργάτες προσλαμβάνουν συλλογικά (ή απολύουν) τους διευθυντές τους και τα υψηλόβαθμα εταιρικά στελέχη τους (όχι το αντίστροφο). Επομένως η εργασία και η ζωή εκεί πέρα, είναι εντελώς διαφορετικές από ό,τι έχει καθιερωθεί διεθνώς σαν νόρμα / κατεστημένο.

Για τη Mondragon υπήρξε και πρόσφατο άρθρο στο BBC.  Οπως λέει και ο τίτλος του,  η Mondragon άντεξε και την τρέχουσα οικονομική κρίση στην Ισπανία:

August 14, 2012 Basque co-operative Mondragon defies Spain slump Economic success stories are rare in recession-hit Spain these days but one can be found in the small northern Basque town of Arrasate, nestling in rolling green hills. (By Tom Burridge, BBC News, Arrasate, Spain)

• (Για τη Mondragon μαζεύω και συνδέσμους ΕΔΩ).

Συνοπτική Θεωρητική Απάντηση / Εξήγηση (στη «Θεμελιώδη Πλάνη 1»):

Ο Μαρξ είχε προβλέψει ότι ο καπιταλισμός χαρακτηρίζεται από σταδιακή μείωση των ποσοστών κέρδους, κάτι που επιβεβαιώνεται σήμερα και πρακτικά. Ιδιαίτερα χρήσιμα για το θέμα, βρήκα και όσα αναφέρει το βιβλίο του Γιάννη Βαρουφάκη «Ο Παγκόσμιος Μινώταυρος», όπου εξηγεί ότι η «αξία» (με τη μαρξιστική έννοια) οφείλεται αποκλειστικά στον ανθρώπινο κόπο, ενώ οι αυτοματισμοί μειώνουν τον ανθρώπινο κόπο, άρα μειώνουν και την αξία (και το κέρδος). Επομένως, οι στρατιές των ανέργων σήμερα δύσκολα θα βρουν δουλειά, αφού ελάχιστοι καπιταλιστές θα ρισκάρουν να τους προσλάβουν σε συνθήκες κρίσης, όταν δεν διαβλέπουν ευκαιρίες για αύξηση κερδών (ούτε καν ευκαιρίες για… αποφυγή ζημιών).  Αλλά (όπως εξήγησα και πιο πάνω) ένας συνεταιρισμός δεν δουλεύει για το κέρδος και τον πλουτισμό, αλλά για την ίδια την επιβίωση των μελών του και την καλύτερη ποιότητα στη ζωή τους. Αντέχει λοιπόν, πολύ περισσότερο (από τις καπιταλιστικές εταιρείες) τα χαμηλά κέρδη, διότι (π.χ.) δεν επιβαρύνεται από καμμία (αφύσικη) συσσώρευση υπεραξίας σε αφεντικά, αλλά (αντί αυτής και αντί της εκμετάλλευσης) προσφέρει επιβίωση και καλύτερη ζωή στους συνεταιριζόμενους, που έχουν κάθε λόγο να γίνουν και παραγωγικότεροι. Πρακτικά άλλωστε, έχει αποδειχτεί η μεγαλύτερη  παραγωγικότητα (ΚΑΙ τα υψηλότερα σχετικά εισοδήματα) για τα μέλη όλων των υγιών αυτο-διαχειριζόμενων εταιρειών, σήμερα. Υπάρχει λίστα παραδειγμάτων τους και εδώ, στο νέο site του Richard Wolff:

• http://democracyatwork.info/learn/?topic=examples

Αν, τώρα… δεν σας αρκούν αυτά τα ολίγα και έχετε γνώσεις (ή ενδιαφέρον) για  την πολιτική οικονομία και τον μαρξισμό, συνιστώνται οι πολλές καλές μεταφράσεις άρθρων του Richard Wolff, από το ιστολόγιο «Πολιτικές Ψηφίδες«, π.χ.

• Παραγωγική και μη παραγωγική εργασία: Τι είναι η εργατική τάξη; (ελληνική μετάφραση αποσπάσματος του βιβλίου “KNOWLEDGE AND CLASS: A Marxian Critique of Political Economy” (1987) των Stephen A. Resnick & Richard D. Wolff, από την ενότητα: A Marxian Theory of Classes.
• Χαμένες εκλογές ,“Στρατηγικά Μαθήματα για τους εργαζόμενους”- Κινήματα παντού (για την πρόσφατη ήττα της αριστεράς στο Wisconsin, με συμπεράσματα που σχετίζονται και με την αντίστοιχη ήττα στην Ελλάδα)
• Κράτος και Επανάσταση (5 Ιουνίου  2012) μετάφραση ενός αυτούσιου κεφαλαίου από το βιβλίο των St. Resnick & R. Wolff: “Knowledge and Class: A Marxian Critique of Political Economy”.

εικόνα από το blog «Πολιτικές Ψηφίδες» (κλικ για να το δείτε)

[…]

______________________

Επιστρέφοντας τώρα στο άρθρο του Τέκι Τσαν, υποστηρίζει ότι είναι επιθυμητά πολλά διαφορετικά «μικρο-σοσιαλιστικά πειράματα». Πρακτικά, αυτό έχει αποδειχτεί πολύ σωστό. Διαφορετικά λειτουργεί π.χ. η κομμουνιστική ισπανική κοινότητα Marinaleda από την μεγάλης κλίμακας (σχεδόν… πολυεθνική) συνεταιριστική εταιρεία Mondragon. Τα διαφορετικά είδη επιχειρησιακής (αυτο-)οργάνωσης εγγυώνται πως κάποια από αυτά (όχι όλα βέβαια) θα αποδειχτούν μακράν καλύτερα στην πράξη, μέσα σε ένα είδος πραγματικά υγιούς «ανταγωνισμού» που είναι πρωτόγνωρος, σε σύγκριση με τα συνήθη δεδομένα του καπιταλισμού, διότι δεν αποκλείει τη στενή συνεργασία μεταξύ των (υποτιθέμενων) «ανταγωνιστών» συνεταιρισμών  Στην πράξη, αποδείχηκε ότι οι συνεταιριστικές εταιρείες συνεργάζονται μεταξύ τους πολύ πιο εύκολα και χαλαρά, από όσο οι περισσότερες καπιταλιστικές (με την εξαίρεση βέβαια των… καρτέλ και των συγχωνεύσεων) . Κι αυτό γιατί η επιδίωξη του στυγνού κέρδους από τη μία καπιταλιστική εταιρεία, σε βάρος των ανταγωνιστών της, δεν αφήνει και πολλά περιθώρια για συνεννόηση, για να «τα βρούν» μεταξύ τους, ούτε φυσικά είναι εύκολο για τους «καπιταλιστικούς δεινόσαυρους» να βελτιώσουν τις εσωτερικές τους οργανωτικές δομές, οι οποίες σχεδόν πάντα θυμίζουν… στρατιωτικού τύπου αυταρχική οργάνωση (καθόλου αποδοτική πρακτικά), όπως επισήμανε και ο Ricardo Semler (στο video που παραθέτω πιο κάτω)…

Ο καπιταλισμός υποδύεται την «ελευθερία επιλογής» και την «ανταγωνιστικότητα», αλλά αυτές τις αρχές τις παραβιάζει και τις αχρηστεύει ο ίδιος, ολοένα και περισσότερο (ολισθαίνοντας σε καρτέλ και μονοπώλια), ενώ το μοναδικό (και μονοδιάστατο) είδος «ανταγωνισμού» που επιτρέπει, στο τέλος, είναι η βελτιστοποίηση του κέρδους. Ειδικά στον τομέα της «αγοράς εργασίας» (όπου βάζω εισαγωγικά διότι… είναι αφύσικο φαινόμενο για τον άνθρωπο η  «πώληση εργατικής δύναμης» σε άλλους – όσο κι αν επικρατεί στην εποχή του καπιταλισμού)… ο καπιταλισμός έχει πουλήσει στο διάολο το σημαντικότερο (υποτιθέμενο) ιδανικό του, την ίδια την ανταγωνιστικότητα, αν τον εξετάσουμε «ανάποδα»: από την οπτική γωνία του ίδιου του εργαζόμενου. Δηλαδή, ο εργαζόμενος δεν έχει καμμία «ελεύθερη επιλογή», παρά μόνο ό,τι (ξεροκόμματα) του προσφέρουν οι καπιταλιστές (και ζήτημα είναι ΑΝ θα του τα προσφέρουν). Αν δεν διαθέτει ΗΔΗ κάποιο κεφάλαιο, ΔΕΝ έχει σχεδόν καμμία εναλλακτική επιλογή, ο εργαζόμενος, μεταξύ διαφορετικών μορφών εργασιακής οργάνωσης, όπου να βρει κάτι που θα ήθελε ελεύθερα να κάνει ο ίδιος (και να είναι ήσυχος πως ωφελείται και πως δεν χαραμίζει τον ζωντανό του χρόνο δουλεύοντας). Η (υποτιθέμενη) ελευθερία (του καπιταλιστή) βασίζεται (εξ ορισμού) στην άρνηση της ελευθερίας των άλλων (=των εργαζόμενων). Ακριβώς αυτή την κατάσταση ανατρέπει ο συνεταιριστικός «μικρο-σοσιαλισμός».

Από τα προηγούμενα, εύκολα εξάγεται το συμπέρασμα ότι η ίδια η ύπαρξη μιας πραγματικά ελεύθερης επιλογής, ανάμεσα σε συνεταιριστικές και σε καπιταλιστικές μορφές παραγωγικής οργάνωσης, αυτομάτως οδηγεί στην επικράτηση των συνεταιριστικών δομών, αντί των καπιταλιστικών. Αν δηλαδή, υπήρχαν στην κοινωνία πραγματικά ευνοϊκές συνθήκες για συμμετοχή σε συνεταιρισμούς, κανένας σχεδόν εργαζόμενος δεν θα προτιμούσε να του… πίνει το αίμα κάποιος καπιταλιστής που θα τον εκμεταλλεύεται. Αυτομάτως τότε, οι καπιταλιστικές εταιρείες θα άρχιζαν να… παρακαλάνε για να βρουν εργαζόμενους και δεν θα τους έβρισκαν. Οι μισθοί που προσφέρουν θα έπρεπε τότε να αυξηθούν για να παραμείνουν «ανταγωνιστικοί» (χμ…. τρελλά πράματα, ε?) και στο τέλος οι καπιταλιστικές εταιρείες πιθανότατα θα έκλειναν (αν δεν… μετατρέπονταν ΚΑΙ αυτές σε συνεταιριστικές). Η πλάκα είναι (μη γελάτε καθόλου εδώ)… ότι ακόμη και σήμερα, οι (ελάχιστοι) «ψαγμένοι» και «πιο προοδευτικοί» καπιταλιστές έχουν ήδη προβλέψει αυτές τις εξελίξεις και μερικοί από αυτούς αντί να τις αντιμάχονται τις… υιοθετούν πρώτοι, προχωρώντας στο τολμηρό βήμα της ριζικής μετατροπής των επιχειρήσεών τους, είτε σε μερικώς-συνεταιριστικές, είτε σε «αυτο-διοικούμενες». Μια τέτοια «Αυτο-διοικούμενη» (αλλά δυστυχώς όχι όμως και συνεταιριστική) είναι π.χ. η εταιρεία «Valve», με την οποία άρχισε να συνεργάζεται πρόσφατα ο Γιάννης Βαρουφάκης, κι έγραψε το εξής εκτενές άρθρο για την πρωτοποριακή μορφή οργάνωσης της Valve  (στα αγγλικά):

• Why Valve? Or, what do we need corporations for and how does Valve’s management structure fit into today’s corporate world? (Yanis Varoufakis)

Αλλά… υπάρχουν ακόμη καλύτερες περιπτώσεις, από τη Valve: Οι (ελάχιστοι) προοδευτικοί μικρο-επιχειρηματίες πρέπει να δουν τους εργαζόμενούς τους σαν συνεταίρους, όπως έκανε (το 1990) ο Ricardo Semler και… έσωσε την εταιρεία του, με αλματώδη ανάπτυξή της σαν συνέπεια, από τότε:

Ricardo Semler (two interviews)

[vimeo 14332684]

Πολλά στοιχεία για τον Ricardo Semler θα βρείτε ΕΔΩ:

• http://delicious.com/omadeon/semler

Δείτε επίσης:

• Richard D. Wolff’s main site
• Mondragon’s main site (in English)Ανταγωνιστικότητα με εργασιακό Μεσαίωνα (ΔΥΟ ΓΝΩΣΤΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΙ, Ο R. WOLFF ΚΑΙ Ο L. RANDALL WRAY ΑΝΑΛΥΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΥ) – «Ελευθεροτυπία»,  14 Αυγούστου 2010

__________________________________

Δείτε επίσης, αν… χάσατε επεισόδια (σε αυτό το blog):

• Στροφή Προς Λύσεις (Richard D. Wolff: It’s Time To Occupy And Reorganize Production) 16/03/2012
• Συνέντευξη Του Richard Wolff Με Ελλην. Υπότιτλους (Richard D. Wolff Interviewed By Ms. Nelly Psarrou) 20/04/2011
• Ο Δήμαρχος Της Κοινότητας Marinaleda Ήρθε Στην Ελλάδα! (Marinaleda’s Mayor Visits Greece; Talks In Public Meetings) 11/09/2010
• Καλά Νέα: Ο “Συνεταιρισμός ΠΑράκαμψης ΜΕσαζόντων”(Σ.ΠΑ.ΜΕ.) Σπάει Τα Καρτέλ, Ενώ Το Εστιατόριο ‘Barθelonica’ (Θεσσαλονίκης) Ανακάμπτει Μέσω Της Αυτοδιαχείρισης! 01/07/2010
• Richard D. Wolff: Συνέντευξη Στην Αυγή Για Την Κρίση (6-6-2010) Interview With Athens Daily Newspaper Avgi 11/06/2010
• Ο Richard Wolff Στην ΑΣΟΕΕ (Ρεπορτάζ Ζωντανής Ομιλίας): Αυτοδιαχείριση, Η Μαρξιστική Πρόταση Για Τον 21ο Αιώνα! 28/05/2010
• Απολαυστική Διάλεξη Για Την Τρέχουσα Οικονομική Κρίση. Richard Wolff’s Video-Lecture On The Capitalist Crisis 01/11/2008
• MONDRAGON CORPORACION COOPERATIVA (MCC): An International People’s Cooperative Corporation 21/12/2007

και τέλος…

• Money And Finance (Alternative Forms) 06/03/2010 -Λεπτομερέστατο και πολύ χρήσιμο άρθρο, στα αγγλικά, του συν-ιδρυτή του κινήματος «Permaculture» Bill Mollison. Προσέξτε όμως: Oι περισσότεροι ηγέτες αυτού του κινήματος αποδείχτηκε ότι ενδιαφέρονται κυρίως για… στυγνό προσωπικό πλουτισμό! Πρέπει, λοιπόν, να τους… αρπάξουμε ΟΛΗ τη Γνώση που… εμπορευματοποιούν και όλες τις αρχές που… πολλοί από αυτούς ΔΕΝ εφαρμόζουν! (χεχε) 🙂

[…ίσως προστεθούν κι άλλα στοιχεία ΕΔΩ, αργότερα…]